Untitled 1
भगवान शंकराचा अवतार महायोगी श्रीगोरक्षनाथ
आधुनिक काळातील इतिहास संशोधक मच्छिंद्रनाथ-गोरक्षनाथ यांचा काळ १०-११ व्या
शतकाच्या आसपासचा मानत असले तरी अनेक प्राचीन घटनाप्रसंगांमध्ये गोरक्षनाथांचा
उल्लेख आपल्याला आढळून येतो. असाच एक प्रसंग.
एकदा भगवान श्रीकृष्णाने गर्ग मुनींना विनम्रपणे विचारले -
"हे मुनिवर, गोरक्षनाथ म्हणजे नक्की कोणती देवता? गोरक्षनाथांचे मंत्र कोणते?
त्यांची उपासना कशी करावी? कृपया हे सर्व मला विस्ताराने सांगा. "
श्रीकृष्णाच्या या प्रश्नांवर प्रसन्न होऊन गर्गमुनी म्हणाले -
"श्रीकृष्णा ऐक. एकदा सर्व ऋषींनी भगवान शंकराला गोरक्षनाथांच्या चरित्राविषयी
विचारले. तेंव्हा देवांचे देव महादेव उत्तरले -
ऋषींनो, मीच गोरक्षनाथ आहे. माझेच एक रूप म्हणजे साक्षात गोरक्षनाथ असे जाणा.
योगमार्गाचा प्रसार करण्यासाठी मी हे रूप धारण केले आहे. स्वतः ज्योतिस्वरूप
असणारा, शून्य, निराधार, निरंजन अशा माझ्या या अवताराला गोरक्ष असे नामाभिधान आहे.
त्यानंतर सर्व ऋषींनी भगवान शंकराला गोरक्षनाथांची उपासना कशी करायची त्याबद्दल
विचारणा केली.
भगवान शंकर त्यांना म्हणाले की - "माझ्या गोरक्षरुपाचे सदासर्वकाळ ध्यान
केल्याने योगसाधक योगींद्र होतो अर्थात योग्यांमध्ये श्रेष्ठ होतो. गोरक्षनाथांची
विधिवत उपासना केल्याखेरीज योग सिद्ध होत नाही. गोरक्ष मंत्राच्या प्रभावाने सर्व
योगसिद्धी प्राप्त होतात अर्थात योगमार्गात यश मिळते."
त्यानंतर गर्गमुनींनी श्रीकृष्णाला भगवान शंकराने ऋषींना जे विधीविधीन सांगितले
होते तेच मंत्र, ध्यान आणि अन्य विधिविधान सांगितले. त्याशिवाय हे ही सांगितले की जे योगसाधक
विधीपूर्वक गोरक्षनाथ उपासना करतात त्यांना गोरक्षकृपेने योगमार्गावर यश अवश्य
मिळते.
विस्तारभयास्तव आज गोरक्षनाथांचे विविध मंत्र आणि उपासनेचे विधिविधान सांगत
नाही. काही साधकांना ही उपासना कदाचित थोडी क्लिष्ट वाटणे शक्य आहे पण योगमार्गावर
ती अद्भुत फलप्रदान करणारी आहे एवढे नक्की. ज्यांना ही क्लिष्टता नको असेल त्यांना
नामस्मरण, स्तोत्र आणि भक्तिमार्गानेही गोरक्ष उपासना करणे शक्य आहे. येथे
सांगण्याचे तात्पर्य हे की ज्याला भगवान शंकराच्या आणि अवधूत शिरोमणी
दत्तात्रेयांच्या हठयोग, नाथपंथी योग, कुंडलिनी योग, अमनस्क योग इत्यादींत लवकर
सफलता मिळवायची आहे त्यांनी सदाशिव अवतार श्रीगोरक्षनाथांच्या चरणी भक्ती अवश्य
ठेवावी. ज्यांनी "नाथांची अजपा" नित्य योगसाधना म्हणून अंगिकारली आहे त्यांना तर
गोरक्ष भक्ती अत्युत्तम आहे हे ओघाने आलेच.
असो.
सर्व योगाभ्यासी वाचकांवर
श्रीशंकराचा आणि श्रीगोरक्षनाथांचा कृपाशीर्वाद राहो या सदिच्छेसह लेखणीला विराम देतो.
हा लेख कॉपीराईट कायद्यांतर्गत सुरक्षित आहे. कृपया कोणत्याही प्रकारे पुनर्मुद्रित करू नये.
प्रिय वाचकांनो,
गेली अनेक वर्षे आम्ही आमच्या वेब साईटच्या माध्यमातून योग-अध्यात्म विषयक लेखन प्रसिद्ध करत आहोत.
आम्ही कोणालाही आमचे लेखन अन्यत्र पुनर्मुद्रित करण्याची किंवा वापरण्याची परवानगी दिलेली नाही.
तरीही काही लोकांनी आमचे लेखन अन्यत्र (उदा. फेसबुक पेज, व्हॉटस अॅप, ब्लॉग वगैरे) प्रकाशित केल्याचे आमच्या निदर्शनास आले आहे.
मूळ लेखकाचे नाव आणि या वेब साईटचा दुवा देण्याचे सौजन्यही त्यांनी दाखविलेले नाही.
काहींनी तर आमचे लेखन आपल्या स्वतःच्या नावे प्रसिद्ध केले आहे.
या लोकांनी केलेले हे साहित्य चौर्य अर्थातच निंदनीय आणि खेदजनक आहे.
योग्य वेळ येताच भारतीय कायदा आपले कार्य करेलच परंतु आम्ही आमच्या सुजाण वाचकांना हे सूचित करू इच्छितो
की त्यांनी अशा साहित्य चोरांपासून सावध रहावे.
अशा लोकांशी आमचा कोणत्याही प्रकारचा संबंध नाही. ही वेब साईट हे आमचे लेखन प्रसिद्ध होण्याचे एकमेव अधिकृत स्थान आहे.
आम्ही अन्य कोणालाही आमचे लेखन प्रसिद्ध करण्याची किंवा वापरण्याची परवानगी दिलेली नाही.
धन्यवाद.
~ वेब टीम