|
गुरुपौर्णिमेच्या निमित्ताने... |
|
आज ५ जुलै २०२० रोजी गुरुपौर्णिमा आहे. आधुनिक काळात गुरुचे आणि शिष्यांचे स्वरूपही बदलले आहे. आधुनिक विज्ञान आणि तंत्रज्ञानामुळे भौतिक ज्ञानाची व्याख्या आणि कक्षा विस्तारित झाली आहे. ज्ञान जतन करण्याचे आणि प्रसारित करण्याचे अनेकानेक प्रकार आज उपलब्ध झालेले आहेत. आधुनिक भोगवादी जीवनशैलीचा प्रचंड रेटा सर्वच स्तरांवर सहन करावा लागत आहे. अशा वेळी गुरु-शिष्य स्वरूप आणि संबंध यांत कालसापेक्ष बदल न घडतील तरच नवल. |
|
Posted On : 05 Jul 2020 |
|
|
योगसाधनेला पोषक सहा गुण |
|
कोण्या एका गावात एक सोनार आपल्या पत्नी आणि मुलांसह रहात होता. एक दिवस नेहमी प्रमाणे तो आपल्या दैनंदिन कामकाजात व्यग्र होता. दुपारच्या जेवणाच्या वेळी काही निवांत क्षण अनुभवत असतांना जणू चमत्कार घडला. त्या सोनाराची जीभ अचानक उचलली गेली आणि टाळूला घट्ट चिकटली आणि त्याला खेचरी मुद्रा लागली. डोळे उफराटे होऊन शांभवी मुद्रा लागली. तो देहभान विसरला. |
|
Posted On : 15 Jun 2020 |
|
|
अजपा साधकांसाठी पंचीकरण रहस्य |
|
म्हणता म्हणता पावसाळा येऊन ठेपला आहे. उकाडा कमी होऊन हवामान जरा सुखकारक बनले आहे. पहाटे-पहाटे पक्ष्यांची ऐकत राहावीशी वाटणारी किलबिल आता कानावर पडू लागली आहे. थंड पावसाळी हवेची हवीहवीशी वाटणारी झुळूक शरीर-मन सुखावून जात आहे. |
|
Posted On : 08 Jun 2020 |
|
|
योगक्रिया युक्त साधकालाच सफलतेची प्राप्ती |
|
आपण जेंव्हा एखादे कार्य हाती घेत असतो तेंव्हा आपल्या मनात काहीतरी उद्दिष्ठ असते. त्या उद्दिष्ठाच्या पुर्तीकडे लक्ष ठेऊन आपण ते कार्य करत असतो. मधून मधून आपण त्या कार्याचे अवलोकन करत असतो आणि ठरवलेल्या उद्दिष्ठाच्या आपण किती जवळ पोहोचलो आहोत किंवा भरकटले आहोत त्याची चाचपणी करत असतो. सर्वसामान्य भौतिक गोष्टींच्या दृष्टीने हा प्रकार ठीक आहे कारण बहुतेक वेळा आपल्याला आपले उद्दिष्ठ नीट माहित असते. |
|
Posted On : 25 May 2020 |
|
|
संचित पापांचा नाश करणारी नादानुसंधान साधना |
|
भारतीय अध्यात्माचा विषय म्हटला की त्यात पाप आणि पुण्य या संकल्पना हमखास आढळतात. अनेक प्राचीन ग्रंथांतून या संकल्पनांचा उहापोह केलेला आढळतो. पाप म्हणजे नक्की काय आणि पुण्य म्हणजे नक्की काय हा एक वेगळ्या चर्चेचा विषय होऊ शकेल. अर्थात येथे आपल्याला अशा कोणत्याही चर्चा-चर्वणात जायची गरज नाही. आपापल्या मनात पाप आणि पुण्य यांच्या ज्या काही संकल्पना आहेत त्यांच्या अनुषंगाने एक गोष्ट मात्र सर्वांनाच करावीशी वाटत असते ती म्हणजे पापांचा समूळ नाश. पापांचा नाश आणि पुण्यांची वृद्धी ही सुखाला कारक ठरणारी गोष्ट असल्याने पुण्यकर्म करण्याबरोबरच जाणते-अजाणते पणी जे पापाचरण घडले आहे त्याचे काही ना काही उपायांनी क्षालन करावे अशी प्रत्येक अध्यात्म साधकाची इच्छा असते. |
|
Posted On : 18 May 2020 |
|
|
स्थूल, सूक्ष्म, कारण देहातील अजपा स्पंद |
|
अजपा साधना ही वरकरणी जरी अतिशय साधी आणि सोपी क्रिया वाटत असली तरी या क्रियेमध्ये अंतरंगात खोल बुडी मारून तेथील ज्ञानरुपी मोती मिळवण्याचे सामर्थ्य आहे. मानवी पिंडा द्वारे घडणाऱ्या श्वासांचे अनुसंधान म्हणजे अजपा अशी उथळ व्याख्या करून चालणार नाही. साधनेच्या सुरवातीच्या काळात भौतिक पिंडाच्या दृष्टीने जरी ही व्याख्या बरोबर असली तरी जसजशी साधना दृढ होत जाते तसतशी अजपाची व्याप्ती किती मोठी आहे ते तुमच्या ध्यानी येईल. |
|
Posted On : 04 May 2020 |
|
|
बिझी लोकांसाठी अजपाचे विशेष लघु आवर्तन |
|
आधुनिक काळातील बहुतेक लोकांची जीवनशैली ही अत्यंत धकाधकीची आणि व्यस्त झालेली आहे. स्वतःसाठी दोन-पाच मिनिटेही काढणे लोकांना अवघड झाले आहे. अहोरात्र कशाततरी "बिझी" राहायचे हा संदेश आधुनिक जीवनशैलीने मानवी मनावर जणू गोंदवलेला आहे. त्यामुळे सध्या गंमत काय होते आहे पहा. एरवी माणसं तथाकथित "बिझी" पणाच्या ओझ्याखाली दैनंदिन जीवनाचे गाडे ओढत असतात. |
|
Posted On : 20 Apr 2020 |
|
|
अजपा साधनेची दहा सोपी व्हेरीएशन्स |
|
मानवी स्वभावाचे एक वैशिष्ठ्य असे की त्याला एक गोष्ट बराच काळ केली की तिचा कंटाळा येऊ लागतो. योगसाधना सुद्धा त्याला अपवाद नाही. विशेषतः ध्यानात्मक साधना ह्या काहीशा passive असल्याने बऱ्याच साधकांना काही महिन्यांच्या अभ्यासानंतर त्या कंटाळवाण्या वाटू लागता. याचा परिणाम असा होतो की साधना यांत्रिक बनते आणि साधक ती सोडून देण्याची शक्यता बळावते. आपली योगसाधना ताजी टवटवीत कशी ठेवायची हे सुद्धा एक कसब आहे. प्रत्येकाने त्या बाबतीत थोडी कल्पकता जोपासण्याची गरज आहे ज्याद्वारे साधनेच्या मूळ उद्दिष्टात बदल न घडता त्यात नाविन्य टिकून राहील. |
|
Posted On : 13 Apr 2020 |
|
|
मुख्य साधनेची भक्कम बैठक आवश्यक |
|
सध्या सगळेच जण काहीशा तणावाच्या आणि अनिश्चिततेच्या कालखंडातून जात आहेत. अजपा साधकाने ह्या प्रतिकूल कालखंडाचा वापर साधना अनुकूल कशी करता येईल त्याकडे लक्ष दिले पाहिजे. भगवत गीता आणि ज्ञानेश्वरी मध्ये समत्व बुद्धीची जी महती सांगितली आहे ती अशा प्रतिकूल काळात विशेष रूपाने जाणवल्याशिवाय रहात नाही. चढ आणि उतार हे मानवी आयुष्याचा अविभाज्य भाग आहेत हे सर्वांनाच माहित असते परंतु जेंव्हा तशा खाच खाचखळग्यांतून जायची वेळ येते तेंव्हा भल्या भल्यांची बुद्धी सहज भरकटते. समानता तर सोडाच पण सामान्य विवेक सुद्धा माणसांना रहात नाही. त्या अनुषंगाने मग काम-क्रोध-मोह इत्यादी विकार बळावतात. |
|
Posted On : 06 Apr 2020 |
|
|
योग क्रियांविषयी तारतम्य बाळगणे आवश्यक |
|
सध्या सर्वत्र योग, प्राणायाम, आयुर्वेद, अध्यात्म वगैरे विषयक माहितीचा महापूर आलेला आहे. जो तो आपापल्या परीने इंटरनेटवर माहिती "ओतण्याचा" प्रयत्न करत आहे. ज्यांना योग-आयुर्वेदाची जुजबी का होईना ओळख आहे त्यांना या माहितीच्या ढिगाऱ्यातून योग्य काय आणि अयोग्य काय ते कळणं शक्य आहे पण ज्यांना या विषयांची फारशी माहिती नाही त्यांना नक्की काय स्वीकारावे आणि काय टाळावे ते कळणे कठीण आहे. अशा वेळी योग-आयुर्वेदातील सल्ला अंमलात आणतांना चूक होऊ शकते. त्या दृष्टीने सर्वांनी सजग रहाणे अगत्याचे आहे. |
|
Posted On : 30 Mar 2020 |
|
